Huo Quan 貨泉 to najpopularniejsze i tym samym najbardziej rozpoznawalne monety z czasów panowania Wang Manga 王莽 (9-23 r.n.e.), założyciela i jedynego cesarza dynastii Xin 新 (9-23 r.n.e.). Wprowadzone do obiegu zostały piątą i ostatnią reformą monetarną w roku 14, pierwszym roku ery panowania Tianfeng 天鳳 (14-19 r.n.e.), wraz z monetami motykami Huo Bu 貨佈 i (prawdopodobnie) z monetami Bu Quan 佈泉.

Ciekawą odmianą tych monet są tak zwane „Biscuit coins” (czy inaczej „Cake coins”), czyli Bing Huo Quan 餅貨泉. Nazwę zawdzięczają swoim wymiarom i masie, wyraźnie większym niż standardowe monety. Za Bing Huo Quan 餅貨泉 przyjmuje się monety ważące około 4-5 gramów i więcej. Niektóre, bardzo rzadkie egzemplarze dochodzą do około 35 gramów. To monety duże i grube, z nieobrobionymi brzegami i niezbyt staranną kaligrafią. Wyraźnie bardziej prymitywne niż typowe Huo Quan 貨泉, które odlewane były w standardzie 5 Zhu 五銖, czyli około 3,25g. Produkowane były z brązu, a także (rzadziej) z żelaza.

Bing Huo Quan 餅貨泉 (waga: 9,01g, średnica: 25,06-25,78mm)

Niektórzy autorzy zakładają, że monety odmiany Bing 餅 były pierwszymi emisjami Huo Quan 貨泉. Rzeczywiście, często bywało tak, iż pierwsze emisje nowych monet były większe i cięższe niż ich emisje późniejsze, gdyż na skutek inflacji traciły one na masie i średnicy. Akurat w tym przypadku kłócą się z taką teorią co najmniej dwie rzeczy.

Po pierwsze, tekst Księgi Hanów (Han Shu 漢書) mówi wyraźnie o Huo Quan 貨泉, jako o monetach wprowadzonych do obiegu w standardzie (jak wcześniej wspomniano) 5 Zhu 五銖.

Co niektórzy negują ten fakt twierdząc, że w Han Shu 漢書 jest po prostu błąd. Przypomnijmy jednak, że w tym samym roku (tą samą reformą) wprowadzono monety motyki Huo Bu 貨佈 mające wartość 25 monet Huo Quan 貨泉. Są one oczywiście wyraźnym przykładem pieniądza fiducjarnego, gdyż ich waga miała równać się pięciu Huo Quan 貨泉, a nie dwudziestu pięciu. Natomiast zakładając, że monety odmiany Bing 餅 były inauguracją Huo Quan 貨泉 dojdziemy do pewnego rodzaju absurdu, gdyż często ważą one tyle samo co Huo Bu 貨佈, a nawet są od nich dwukrotnie cięższe.

Po drugie przyjrzyjmy się samym monetom. Monety pierwszych emisji winny być wykonane starannie, celem choćby wzbudzenia zaufania ludności co do ich wartości. Tutaj sytuacja byłaby odwrotna. Duże, ciężkie, prymitywne monety malejąc na skutek inflacji wykonywane byłyby coraz lepiej i z większą dbałością… W tym przypadku prymitywne wykonanie wskazuje raczej na przyspieszenie produkcji kosztem przyjętych standardów. Duże rozbieżności masy poszczególnych egzemplarzy (od około 5 do około 35 gramów) sugerują dodatkowo, że w rozliczeniach prawdopodobnie monety przyjmowane były na wagę. Dodajmy również fakt występowania wariantów bez inskrypcji, czyli Wu Wen Qian Bing Huo Quan 無文錢餅貨泉. Mogły być one kolejnym obniżeniem standardów wykonania, a tym samym kolejnym krokiem do przyspieszenia produkcji i minimalizowania jej kosztów. Częstość ich występowania wyklucza postawienie tezy, że były błędami menniczymi, czyli monetami ze zdublowanym, pustym rewersem. Podsumowując, w pewnych okolicznościach wymagających szybkiego wprowadzenia metalu do obiegu, takie monety wydają się być dobrym rozwiązaniem.

Wu Wen Qian Bing Huo Quan 無文錢餅貨泉 (waga: 14,43g, średnica: około 27mm)

Wszystko to wskazuje, że monety Bing Huo Quan 餅貨泉 to późniejsze emisje będące odpowiedzią na potrzeby rynku, a nie monety inauguracyjne.

Czy były to emisje oficjalne, czy prywatna inicjatywa już po upadku systemu Wang Manga 王莽? Na to pytanie nie jestem w stanie odpowiedzieć.

Wspomnieć jeszcze należy, że Bing Huo Quan 餅貨泉 występują w wielu odmianach i wariantach. David Hartill w „Cast Chinese Coins” pokazuje nam trzy monety odlane z brązu (jedną z czystym rewersem plus dwie z liczebnikami er 二 i san 三 na rewersie), oraz jedną z żelaza (z czystym rewersem). Chcącym bardziej wgłębić się w temat polecam „The Numismatic Legacy od Wang Mang”, gdzie autorzy Heinz Gratzer i Alex Fishman wyróżniają odmian i wariantów ponad trzydzieści.

Bu Quan 佈泉 Zaoqian 鑿錢

Nominał: 1 Wen 一文 ( 5 Zhu 五銖)

Dynastia: Xin 新 9-23

Cesarz: Wang Mang 王莽 9-23

Era panowania: –

Data emisji: –

Mennica: –

Waga: 1,30g

Średnica: 17,7-18,4mm

Materiał: Brąz

Uwagi: wariant z połową kropki nad otworem i podwójnym wewnętrznym obrzeżem na awersie, inskrypcja zapisana pismem Xuan Zhen 懸針

Literatura: Hartill, Jen, Schjöth – nie notują

Awers (prawo – lewo): Bu 佈 Quan 泉

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Zaoqian 鑿錢 Bu Quan 佈泉 to monety powstałe przez wycięcie z tradycyjnej monety Bu Quan 佈泉 jej środka. Był to jeden ze sposobów redukcji wagi monet, przy czym były to emisje oficjalne. Są one spotykane w znaleziskach wraz z Zaoqian Da Quan Wu Shi 鑿錢 大泉五十 czy Zaoqian Huo Quan 鑿錢 貨泉. Prawdopodobnie pod koniec panowania Wang Manga ludność używała jedynie małych, zredukowanych monet zarówno obcinanych, jak i odlewanych, o czym świadczą odkrycia z tego okresu.

Przedstawiona tutaj moneta jest wariantem, który posiada pół kropki nad otworem oraz podwójne obrzeże wewnętrzne na awersie.

Monety Bu Quan 佈泉 przypisuje się piątej (ostatniej) reformie monetarnej Wang Manga 王莽.

Bu Quan 佈泉

Nominał: 1 Wen

Dynastia: Xin 新 9-23

Cesarz: Wang Mang 王莽 9-23

Era panowania: –

Data emisji: –

Mennica: –

Waga: 2,68g

Średnica: 25,99-26,23mm

Materiał: Brąz

Uwagi: wariant z połową kropki nad otworem i podwójnym wewnętrznym obrzeżem na awersie, inskrypcja zapisana pismem Xuan Zhen 懸針

Literatura: Hartill 9.72 (rzadkość 13)

Awers (prawo – lewo): Bu 佈 Quan 泉

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Z powodu braku jakichkolwiek zapisów z epoki na temat monet Bu Quan 佈泉 , nie można ich wpisać w dokładne ramy czasowe panowania Wang Manga 王莽 . Część autorów przypisuje je ostatniej reformie monetarnej z roku 14, pierwszego roku ery panowania Tianfeng 天鳳 (14-19 rok n.e.), dzięki której pojawiły się monety Huo Quan 貨泉 i Huo Bu 貨布 .

Bu Quan 佈泉 były utrzymane w standardzie 5 Zhu 五銖 i posiadały awersy z inskrypcją zapisaną wyśmienitym pismem Xuan Zhen 懸針 .

Monety Bu Quan 佈泉 były popularne w późniejszych czasach jako amulety. Wierzono, że kobiety które je noszą na wstążkach, powiją męskiego potomka. Stąd zwano je Nan Qian 男錢 (męskie monety).

 

Huo Bu 貨布

Nominał: 25 Huo Quan 二十五貨泉 (125 Zhu 一百二十五銖)

Dynastia: Xin 新 9-23

Cesarz: Wang Mang 王莽 9-23

Era panowania: Tianfeng 天鳳 14-19 – Dihuang 地皇 20-23

Data emisji: od 14 roku n.e.

Mennica: nieokreślona

Waga: 19,67g

Wymiary: 25x60mm

Materiał: Brąz

Uwagi: inskrypcja zapisana pismem Xuan Zhen 懸針

Literatura: Hartill: 9.30 (rzadkość 12), Schjöth 148, Jen 90

Awers (prawo – lewo): Huo 貨 Bu 布

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Monety Huo Bu 貨布 , obok monet Huo Quan 貨泉 , są efektem ostatniej reformy monetarnej przeprowadzonej przez Wang Manga 王莽 , jedynego cesarza krótkiej dynastii Xin 新 (9-23), w 14 roku n.e.

Huo Bu 貨布 posiadały wartość nominalną równą wartości 25 monet Huo Quan 貨泉 , czyli 125 Zhu, natomiast ważyły jedynie 25 Zhu. Monety te były emitowane w znacznych ilościach i są najbardziej popularnymi z monet „łopat” dynastii Xin 新 .

Nie wiadomo do kiedy trwały, rozpoczęte w pierwszym roku drugiej ery panowania Tianfeng 天鳳 (14-19) emisje. Prawdopodobnie zakończyły się przed końcem trzeciej i ostatniej ery Dihuang 地皇 (20-23).