Xin 新 Wang Mang 王莽 Bing Huo Quan 餅貨泉

Huo Quan 貨泉 to najpopularniejsze i tym samym najbardziej rozpoznawalne monety z czasów panowania Wang Manga 王莽 (9-23 r.n.e.), założyciela i jedynego cesarza dynastii Xin 新 (9-23 r.n.e.). Wprowadzone do obiegu zostały piątą i ostatnią reformą monetarną w roku 14, pierwszym roku ery panowania Tianfeng 天鳳 (14-19 r.n.e.), wraz z monetami motykami Huo Bu 貨佈 i (prawdopodobnie) z monetami Bu Quan 佈泉.

Ciekawą odmianą tych monet są tak zwane „Biscuit coins” (czy inaczej „Cake coins”), czyli Bing Huo Quan 餅貨泉. Nazwę zawdzięczają swoim wymiarom i masie, wyraźnie większym niż standardowe monety. Za Bing Huo Quan 餅貨泉 przyjmuje się monety ważące około 4-5 gramów i więcej. Niektóre, bardzo rzadkie egzemplarze dochodzą do około 35 gramów. To monety duże i grube, z nieobrobionymi brzegami i niezbyt staranną kaligrafią. Wyraźnie bardziej prymitywne niż typowe Huo Quan 貨泉, które odlewane były w standardzie 5 Zhu 五銖, czyli około 3,25g. Produkowane były z brązu, a także (rzadziej) z żelaza.

Bing Huo Quan 餅貨泉 (waga: 9,01g, średnica: 25,06-25,78mm)

Niektórzy autorzy zakładają, że monety odmiany Bing 餅 były pierwszymi emisjami Huo Quan 貨泉. Rzeczywiście, często bywało tak, iż pierwsze emisje nowych monet były większe i cięższe niż ich emisje późniejsze, gdyż na skutek inflacji traciły one na masie i średnicy. Akurat w tym przypadku kłócą się z taką teorią co najmniej dwie rzeczy.

Po pierwsze, tekst Księgi Hanów (Han Shu 漢書) mówi wyraźnie o Huo Quan 貨泉, jako o monetach wprowadzonych do obiegu w standardzie (jak wcześniej wspomniano) 5 Zhu 五銖.

Co niektórzy negują ten fakt twierdząc, że w Han Shu 漢書 jest po prostu błąd. Przypomnijmy jednak, że w tym samym roku (tą samą reformą) wprowadzono monety motyki Huo Bu 貨佈 mające wartość 25 monet Huo Quan 貨泉. Są one oczywiście wyraźnym przykładem pieniądza fiducjarnego, gdyż ich waga miała równać się pięciu Huo Quan 貨泉, a nie dwudziestu pięciu. Natomiast zakładając, że monety odmiany Bing 餅 były inauguracją Huo Quan 貨泉 dojdziemy do pewnego rodzaju absurdu, gdyż często ważą one tyle samo co Huo Bu 貨佈, a nawet są od nich dwukrotnie cięższe.

Po drugie przyjrzyjmy się samym monetom. Monety pierwszych emisji winny być wykonane starannie, celem choćby wzbudzenia zaufania ludności co do ich wartości. Tutaj sytuacja byłaby odwrotna. Duże, ciężkie, prymitywne monety malejąc na skutek inflacji wykonywane byłyby coraz lepiej i z większą dbałością… W tym przypadku prymitywne wykonanie wskazuje raczej na przyspieszenie produkcji kosztem przyjętych standardów. Duże rozbieżności masy poszczególnych egzemplarzy (od około 5 do około 35 gramów) sugerują dodatkowo, że w rozliczeniach prawdopodobnie monety przyjmowane były na wagę. Dodajmy również fakt występowania wariantów bez inskrypcji, czyli Wu Wen Qian Bing Huo Quan 無文錢餅貨泉. Mogły być one kolejnym obniżeniem standardów wykonania, a tym samym kolejnym krokiem do przyspieszenia produkcji i minimalizowania jej kosztów. Częstość ich występowania wyklucza postawienie tezy, że były błędami menniczymi, czyli monetami ze zdublowanym, pustym rewersem. Podsumowując, w pewnych okolicznościach wymagających szybkiego wprowadzenia metalu do obiegu, takie monety wydają się być dobrym rozwiązaniem.

Wu Wen Qian Bing Huo Quan 無文錢餅貨泉 (waga: 14,43g, średnica: około 27mm)

Wszystko to wskazuje, że monety Bing Huo Quan 餅貨泉 to późniejsze emisje będące odpowiedzią na potrzeby rynku, a nie monety inauguracyjne.

Czy były to emisje oficjalne, czy prywatna inicjatywa już po upadku systemu Wang Manga 王莽? Na to pytanie nie jestem w stanie odpowiedzieć.

Wspomnieć jeszcze należy, że Bing Huo Quan 餅貨泉 występują w wielu odmianach i wariantach. David Hartill w „Cast Chinese Coins” pokazuje nam trzy monety odlane z brązu (jedną z czystym rewersem plus dwie z liczebnikami er 二 i san 三 na rewersie), oraz jedną z żelaza (z czystym rewersem). Chcącym bardziej wgłębić się w temat polecam „The Numismatic Legacy od Wang Mang”, gdzie autorzy Heinz Gratzer i Alex Fishman wyróżniają odmian i wariantów ponad trzydzieści.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *