Ban Liang 半兩

Nominał: Ban Liang 半兩

Dynastia: Zachodni Han 西漢 206 r p.n.e. – 8 r n.e.

Cesarz: Wu Di 武帝 141-87 r p.n.e.

Era panowania: Jianyuan 建元 (140 – 135 p.n.e.) – Hòuyuán 後元 (88 – 87 p.n.e.)

Data emisji: 5 rok Jianyuan 建元 – 5 rok Yuanshou 元狩 (136 – 118 rok p.n.e.)

Mennica: –

Waga: 2,42g

Średnica: 25,2-26,1mm

Materiał: Stop miedzi

Uwagi: 4 Zhu Shizhi Liang 四銖 十字兩

Literatura: Hartill  7.29 (rzadkość 14)

Awers (prawo-lewo): Ban 半 Liang 兩

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

W roku 175 p.n.e. cesarz Wen 文帝 (179 p.n.e. – 157 p.n.e.) wprowadza, dotyczący stopu i wagi, standard dla monet Ban Liang 半兩, wg którego monety mają ważyć 4 Zhu , gdzie 1 Zhu wynosi 36 Shu, a z kolei 1 Shu to 0,023g. Stąd monety, wg cesarskiego rozporządzenia, winny mieć około 3,3 g. Zauważyć warto, że już ustawowo monety były 3 razy lżejsze niż wskazywał ich nominał (Ban Liang, czyli pół Lianga = 12 Zhu), natomiast w praktyce nie osiągały one nawet tej wagi, ważąc w większości około 2 do 3 gramów (choć najlżejsze nawet  1,1g). Jest to kolejna oficjalna obniżka wagi monet Ban Liang 半兩.

W roku 136 p.n.e. panujący ówcześnie cesarz Wu Di 武帝 (141 p.n.e. – 87 p.n.e.) wprowadza reformę, którą nadal utrzymuje monety Ban Liang w standardzie 4 Zhu 四銖半兩, z tą różnicą, że nowe monety są lżejsze od ich poprzedniczek z lat 175-140. 1 Zhu zostaje zredukowany z 36 do 30 Shu. Stąd nowa moneta Ban Liang 半兩 ważyć ma 120 Shu x 0,023g czyli 2,76g. Znane są egzemplarze zarówno cięższe jak i dużo lżejsze. Były to ostanie oficjalne emisje Ban Liangów 半兩 przed wprowadzeniem monet Wu Zhu 五銖 w roku 118 p.n.e.

Przy okazji należy wspomnieć, iż nie jest do końca jasne, czy emisje nowych lżejszych Ban Liangów 4 Zhu 四銖半兩  emitowanych przez Wu Di 武帝 od roku 136 p.n.e., oddzielały w latach 140-136 od ich cięższych poprzedników (monet cesarza Wena 文帝) emisje monet San Zhu 三銖, czy San Zhu 三銖 pojawiły się dopiero pomiędzy nimi, a pierwszymi Wu Zhu 五銖 w latach 119-118 p.n.e.

Prezentowana moneta pochodzi z emisji Ban Liangów 半兩 z lat 136-118 p.n.e. cesarza Wu 武帝. Ten konkretny egzemplarz należy do typu Shizi Liang 十字兩 (jednego z trzech, odlewanych wówczas, typów obok Renzi Liang 人字兩 i Shanzi Liang 山字兩), na co wskazuje kształt znaku Liang 兩 – wnętrze znaku wygląda jak znak Shi 十 (Hartill podaje, że dół znaku Liang 兩 przypomina literę E położoną na boku), oraz posiada podniesione obrzeże na awersie (monety Wu Zhu 五銖 posiadają je już zarówno na awersie jak i na rewersie).

Cesarz Wu 武帝 wszedł na tron w wieku 15 lat i panował przez 54 lata, co stanowi rekord trwania na cesarskim tronie wśród władców dynastii Han 漢朝 jak i dynastii późniejszych. Dłuższe panowanie sprawował dopiero cesarz Kang Xi 康熙 (1661-1722) dynastii Qing 清朝 (1636-1912). Wu Di 武帝 otrzymał do rządzenia silne i ustabilizowane państwo. Za jego rządów Chiny były potęgą, a swoim terytorium zbliżone były do obecnego kształtu Państwa Środka. To za jego czasów wprowadzono zasadę nazywania er panowania cesarzy – nianhao (sam panował przez 11 er). W 118 roku p.n.e. wprowadzono reformę menniczą, odchodząc od Ban Liangów i rozpoczynając, trwający około 700 lat okres monet Wu Zhu 五銖. Cesarz zmarł w roku 87 p.n.e.