Si Chu Wen 四出文 to termin określający monety z czterema kreskami na rewersie, rozchodzącymi się promieniście z narożników otworu i biegnącymi do samego obrzeża monety.

Si Chu Wu Zhu 四出五銖 Wschodniej Dynastii Han 東漢 są przykładem monet, dla których dzięki zapisom historycznym znany jest dokładny czas emisji.

Z tekstu Hòu Hàn Shū 後漢書, czyli Księgi Późniejszych Hanów, wiemy, że zostały one odlane w trzecim roku ery Zhong Ping 中平 (184-189) czyli w roku 186, za panowania Ling Di 靈帝. François Thierry w „Amulettes et talismans de la Chine ancienne” podaje, iż emisja z charakterystycznym rewersem miała uczcić zwycięstwo nad powstaniem Żółtych Turbanów i ogłosić przywrócenie pokoju. Powstanie to, które wybuchło w roku 184, było jedną z chłopskich rebelii przeciwko panującej dynastii. Jak to często bywało buntownicy związani byli z taoistyczną sektą, a samą nazwę zawdzięcza kolorowi nakrycia głowy jakie nosili rebelianci (które w rzeczywistości było żółtą chustą i nie przypominało turbanu). Najprawdopodobniej nie ma żadnych oficjalnych zapisów na temat tego, co natchnęło Cesarza by odlewać monety z odmiennym rewersem. Być może chciał unowocześniając system monetarny wyróżnić swe emisje.

Cesarz Ling objął tron w roku 168 jako dwunastoletni chłopiec, natomiast rządy w rzeczywistości sprawowała wdowa po cesarzu Huan 桓帝 (146–168). W późniejszym czasie Ling Di ulega wpływom dworskich eunuchów. Są to czasy kiedy eunuchowie, konfucjaniści i cesarscy krewni toczą między sobą boje o wpływy i władzę. Czasy pogorszającej się sytuacji ekonomicznej, zaostrzania się klasowych różnic i chłopskich buntów, czasy kierowania się dynastii ku upadkowi.

Monety Si Chu Wu Zhu 四出五銖 Wschodniej Dynastii Han są przez niektórych autorów przypisywane emisjom Huandi 桓帝 (147 – 168).

Rewersy takie pojawiają się w mennictwie chińskim zarówno wcześniej jak i później.

Na początku pierwszego wieku ten symbol graficzny noszą Da Quan Wu Shi 大泉五十  Wang Manga 王莽 (7/9-23). W czasach późniejszych monety Wu Zhu 五銖 Zachodniej Dynastii Jin 晉朝 (265-317), odlewane od roku 523 żelazne Si Chu Wu Zhu 四出五銖 cesarza Wu Di 武帝 (502-549) Południowej Liang 南梁  czy Yong An Wu Zhu 永安五銖 Północnej Wei 北魏 (386-534).

Choć wydaje się, że monety Si Chu Wu Zhu Ling Di nie zostały w swym czasie szeroko rozpowszechnione w obiegu, dziś są bardziej monetami popularnymi niż rzadkimi. Są to natomiast monety z pewnością ważne. Dzięki znanej konkretnej dacie produkcji pomagają w datowaniu depozytów (dzięki swej obecności lub brakowi), a poprzez posiadanie wspólnych, charakterystycznych cech awersu z innymi monetami Wu Zhu, pozwala te drugie uznać za bliskie sobie czasowo emisje. Same źródła dotyczące monet i systemu monetarnego Wschodniej Dynastii Han są bardzo ubogie.

 

Na zdjęciu wyróżniającym wpis:
Si Chu 四出 Wu Zhu 五銖 Ling Di 靈帝 Wschodnia Dynastia Han 東漢
średnica około 25,2mm, waga 4,64g, brąz
Literatura: Hartill CCC 10.3 (rzadkość 14), Schjöth 179, Jen 92, Gratzer/Fishman B4.100
pochodzenie: ebay

 

 

Wu Zhu 五銖

Nominał: 5 Zhu 五銖

Dynastia: Wschodni Han 東漢 25-220

Cesarz: Guang Wu 光武 25-57 – Ming 明 57-75

Era panowania: Jianwu 建武 25-56 – Yongping 永平 58-75

Data emisji: 40-75

Mennica: –

Waga: 2,69g

Średnica: 25,72-25,83mm

Materiał: Brąz

Uwagi: pismo małopieczęciowe – Xioazhuan Shu 小篆書, błąd menniczy – zdwojony znak Zhu 銖

Literatura:

Awers (prawo – lewo): Wu 五 Zhu 銖

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Moneta z wczesnego panowania Wschodniej Dynastii Han 東漢朝 (25-220), emitowana pomiędzy 40 a 75 rokiem, czyli pomiędzy 16 rokiem ery Jianwu 建武 (25-56) cesarza Guang Wu 光武 (25-57) a 18 rokiem ery Yongping 永平 (58-75) cesarza Ming 明 (58-75).

Po śmierci Wang Manga 王莽, rozprawiwszy się z resztkami jego armii oraz powstańczą armią Czerwonych Brwi, a także wyeliminowawszy konkurentów do tronu, Guang Wu 光武 (Liu Xiu 劉秀) ogłasza się cesarzem w roku 25 i przywraca dynastie Han 漢. Przenosi stolicę ze zniszczonego Changan 長安 (obecnie Xi’an 西安, w którym zaczynał się i kończył Jedwabny Szlak) na wschód, do Luoyang 洛陽 (słynącego ze Świątyni Białego Konia – Baima si 白馬寺, pierwszego klasztoru buddyjskiego w Chinach, wybudowanego w roku 68 na rozkaz cesarza Ming 明)  -stąd nazwa Wschodnia Dynastia Han 東漢朝.

Guang Wu Di 光武帝 łączył w sobie ponoć sprzeczne cechy. Jak w życiu oficjalnym był zwolennikiem konfucjanizmu, tak w życiu prywatnym miał skłonności w kierunku taoizmu i praktyk magicznych. Przywrócił instytucję uczonych erudytów oraz akademię cesarską. Kontynuował wprowadzone podczas dynastii Xin 新 (9-23) ceremonie i rytuały.

Następcą Guang Wu Di 光武帝 był jego czwarty syn, Ming Di 明帝 panujący w latach 58-75. Zdolny administrator, przeciwnik korupcji wśród urzędników, budowniczy szkoły konfucjańskiej w Luoyang 洛陽. Za jego rządów w Chinach zaczął rozprzestrzeniać się buddyzm. Zarządził by po jego śmierci nie budować mu osobnej świątyni, lecz czcić go wraz z kultem swej matki. W dużej mierze stało się to tradycją dla pozostałych cesarzy tej dynastii – czczono ich wraz z cesarzem Guang Wu 光武.

Po reformach monetarnych Wang Manga 王莽, powróciły wraz z dynastią Han 漢 monety Wu Zhu 五銖, których forma , czyli brak odwołania inskrypcji do tytułu panującego, pozwalała im na funkcjonowanie, praktycznie niezmienionym, podczas panowania wielu władców czy różnych dynastii. Inskrypcja na monecie mówiła o jej nominalnej wadze, czyli 5 Zhu (1 Zhu = 0,65g).

Przedstawiona na zdjęciach moneta posiada ciekawy błąd menniczy – zdwojony znak Zhu 銖. Być może, jak niektórzy sugerują, świadczy to o używaniu patryc pojedynczych znaków do odciskania ich w glinie, tworząc formy w których odlewano monety, a w tym przypadku znak Zhu 銖 odciśnięto dwukrotnie? Z drugiej strony matryce do produkcji monet w tamtych czasach były ryte w kamieniu lub brązie, a do wykonywanych ich z gliny używano patryc w postaci całych matryc wzorcowych, a nie pojedynczych monet czy znaków. Więc może zdublowany znak jest wynikiem nie do końca udanej poprawki formy czy matrycy wzorcowej przez rytownika?

 

Si Chu 四出 to termin składający się z dwóch znaków. Si 四, co znaczy „cztery” oraz Chu 出, co znaczy „wychodzić”. Zwrotu tego używa się do określania monet o czterech promieniach na rewersach, biegnących z czterech naroży kwadratowego otworu do zewnętrznego obrzeża monety. Dla monet tych spotyka się również zamiennie termin Jiao Qian 角錢, gdzie Jiao 角to tyle co narożnik, a Qian 錢 to moneta.

Monety Si Chu 四出 generalnie spotyka się w emisjach Wu Zhu 五銖, oraz w emisjach monet Wang Manga 王莽.

Na zdjęciu poniżej charakterystyczne, żelazne Si Chu Wu Zhu 四出五銖 cesarza Wu Di 武帝 (502-549) dynastii Liang 梁, odlewane od roku 523 – czwartego roku ery Putong 普通, za czasów Dynastii Południowych i Północnych 南北朝 (420-589).

Si Chu Wu Zhu 四出五銖 Wu Di 武帝 Liang 梁