by ·0 Comments

Ban Liang 半两

Nominał: pół Lianga

Dynastia: Zachodnia Dynastia Han 西漢 206 rok p.n.e. – 8 rok n.e.

Cesarz: Wen Di 文帝 179 – 157 rok p.n.e.

Era panowania: –

Data emisji: 175 – 157 rok p.n.e.

Mennica: nieokreślona

Waga: 2,66g

Średnica: 23,5mm

Materiał: Brąz

Uwagi: Si Zhu 四铢 (4 Zhu), typ Shizi Liang 十字两 . Monety te były odlewane w jednostronnych formach, gdzie grawerowana była strona formy z awersem, natomiast część formy od strony rewersu stanowiła płaska płyta.

Literatura: Hartill 7.17 (rzadkość 14), Schjöth 92-95

Awers (prawo – lewo): Ban 半 Liang 两

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Moneta emitowana za panowania piątego Cesarza Zachodniej Dynastii Han 西漢 (206 rok p.n.e. – 8 rok n.e.), Wen Di 文帝 (179 – 157 rok p.n.e.), uznawanego za jednego z najbardziej dobrodusznych władców. Wen Di 文帝 był wzorem synowskiej pobożności. Między innymi skrócił okres żałoby, stworzył program pomocy dla potrzebujących, (szczególnie dla owdowiałych i sierot), zaniechał kar dla rodzin przestępców.

Moneta o ustawowej wadze Si Zhu 四铢 (4 Zhu). Ze względu na kaligrafię znaku Liang – typ Shizi Liang 十字两 , poza którym wyróżnia się jeszcze typy Renzi Liang 人字两 i Shanzi Liang 山字两 . Hartill jako wyróżnik typu Shizi Liang 十字两 , wskazuje dół znaku Liang 两 jako E położone na boku (Cast Chinese Coins 7.17). Ze względu na nieczytelną kaligrafię lub też słaby stan zachowania monet, nie zawsze możliwe jest ustalenie typu.

 

by ·0 Comments

Ban Liang 半两

Nominał: Pół Lianga

Dynastia: Qin 秦 221 – 207 p.n.e.

Cesarz: –

Era panowania: –

Data emisji: –

Mennica: nieokreślona

Waga: 3,03g

Średnica: ok. 23,5mm

Materiał: Brąz

Uwagi: Niespiłowane nadlewy. Monety te były odlewane w jednostronnych formach, gdzie grawerowana była strona formy z awersem, natomiast część formy od strony rewersu stanowiła płaska płyta.

Literatura: –

Awers (prawo – lewo): Ban 半 Liang 两

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Po zjednoczeniu Chin, Shi Huangdi 始皇帝 (221 – 210 p.n.e.) ujednolicił pieniądz pozostawiając w obiegu monety Ban Liang 半两 emitowane w państwie Qin i wycofując pozostałe monety z państw podbitych. Po upadku dynastii Qin 秦 (221 – 207 p.n.e.) emisje Pan Liang były kontynuowane na początku panowania Zachodniej Dynastii Han 西漢 (206 p.n.e. – 8 n.e.) przed wprowadzeniem monet Wu Zhu 五銖 w roku 118 p.n.e.

by ·0 Comments

Ban Liang 半两

Nominał: Pół Lianga

Dynastia: Zachodnia Dynastia Han 西漢 206 p.n.e. – 8 n.e.

Cesarz: –

Era panowania: –

Data emisji: –

Mennica: nieokreślona

Waga: 2,26g

Średnica: 23,5mm

Materiał: Brąz

Uwagi: Widoczna niespiłowana pozostałość „łodygi” po odłamaniu z drzewka menniczego. Monety te były odlewane w jednostronnych formach, gdzie grawerowana była strona formy z rysunkiem awersu, natomiast część formy od strony rewersu stanowiła płaska płyta.

Literatura: –

Awers (prawo – lewo): Ban 半 Liang 两

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

W pierwszym okresie panowania Zachodnia Dynastia Han 西漢 (206 p.n.e. – 8 n.e.) kontynuowała po dynastii Qin 秦 (221 – 207 p.n.e.) emisje monet Ban Liang 半两 , by w roku 118 p.n.e. zastąpić je monetami Wu Zhu 五銖 .

 

by ·0 Comments

Kai Yuan Tong Bao 開元通寶

Nominał: 1 Kesz ołowiany

Południowe Han 南漢 917-971 (10 Królestw 十國 904-978)

Cesarz: –

Era panowania: –

Data emisji: –

Mennica: –

Waga: 3,45g

Średnica: 22,5-23,6mm

Materiał: Ołów

Uwagi: przez zniekształcony znak Yuan 元 , niektóre źródła interpretują inskrypcję jako Kai Da Tong Bao 開大通寶

Literatura: Hartill 15.134 (rzadkość 12)

Awers (góra – dół – prawo – lewo): Kai 開 Yuan 元 Tong 通 Bao 寶

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Południowe Han 南漢 (917-971) to jedno z dziesięciu niezależnych państw jaki powstały na południu Chin po panowaniu Dynastii Tang 唐 (618-907). Założyciel państwa Liu Yan 劉巖 (późniejszy cesarz Gao Zu 高祖) uważał się za potomka Dynastii Han 漢朝 (206 p.n.e. – 220 n.e.). W tym czasie na północy rządziło po sobie pięć kolejnych dynastii, stąd okres ten znany jest w historii Chin jako Pięć Dynastii i Dziesięć Królestw 五代十國 (907-960).

Ołowiane monety keszowe, z nieporadną kaligrafią, są charakterystyczne dla Południowego Hanu. Pojawiają się również monety ze znakami Zhong Bao 重寳 .

W epoce Dziesięciu Królestw 十國 , monety z inskrypcja Kai Yuan Tong Bao 開元通寶 emituje również Królestwo Min 閩 (909-945) oraz Południowe Królestwo Tang 南唐 (937-975).

by ·0 Comments

Qian You Yuan Bao 乾祐元寶

Nominał: 1 Wen

Dynastia: Xi Xia 西夏 1032-1227

Cesarz: Ren Zong 仁宗  1139-1193

Era panowania: Qianyou 乾祐 1170-1193

Data emisji: 1170-1193

Mennica: nieokreślona

Waga: 3,88g

Średnica: 24,58-24,91mm

Materiał: Żelazo

Uwagi: odczyt zegarowy, pismo regularne (Kai Shu)

Literatura: Hartill 18.104 (rzadkość 14), Schjöth 1080

Awers (góra – prawo – dół – lewo): Qian 乾 You 祐 Yuan 元 Bao 寶

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Podczas krótkiego istnienia państwa (około 200 lat) w Zachodnim Xia panowało dziesięciu cesarzy.

Qianyou 乾祐 (1170-1193) to czwarta era panowania Ren Zonga 仁宗  (1139-1193), piątego cesarza Xi Xia 西夏 (1032-1227).

Inskrypcja awersu wykonana została pismem w stylu regularnym (Kai Shu). Wśród monet Xi Xia pojawiały się również monety z inskrypcjami wykonanymi odrębnym rodzajem pisma stworzonym przez Tangutów (założycieli Xi Xia).

Ren Zong emitował za swojego panowania monety podczas dwóch (z czterech) er: Qianyou 乾祐 , oraz poprzedzającej ją Tiansheng 天盛 (1149-1169).

by ·0 Comments

Tian Sheng Yuan Bao 天盛元寶

Nominał: 1 Wen

Dynastia: Xi Xia 西夏 1032-1227

Cesarz: Ren Zong 仁宗  1139-1193

Era panowania: Tiansheng 天盛 1149-1169

Data emisji: 1149-1169

Mennica: nieokreślona

Waga: 3,20g

Średnica: 23,80-24,00mm

Materiał: Brąz

Uwagi: odczyt zegarowy, pismo regularne (Kai Shu)

Literatura: Hartill 18.97 (rzadkość 11), Jen 425, Schjöth 1078

 

Awers (góra – prawo – dół – lewo):  Tian 天 Sheng 盛 Yuan 元 Bao 寶

 

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Tiansheng 天盛 (1149-1169) to trzecia era panowania cesarza Ren Zonga 仁宗  (1339-1193), piątego cesarza Xi Xia.

Xi Xia  西夏 (1032-1227), czyli Zachodnie Xia, to państwo założone na terenie północnych Chin przez koczowniczy lud Tangutów. Funkcjonowało równolegle z dynastią Song. W 1032 roku założyciel Xi Xia, Yuan Hao ogłosił się Synem Nieba a tym samym Cesarzem. Tanguci stworzyli własne pismo, którym zapisane inskrypcje występują na niektórych monetach dynastii. Państwo Tangutów upadło w 1227 roku pod naporem ataków wojsk mongolskich.

Emisje Ren Zonga pojawiają się podczas dwóch (z czterech) er jego panowania: Tiansheng 天盛 , oraz następującej po niej czwartej i ostatniej Qianyou 乾祐 (1170-1193).

by ·0 Comments

Bywało niekiedy, iż ilość dostępnego kruszcu nie pokrywała potrzeb produkcji w mennicach. Następstwem niedoborów materiału potrzebnego do produkcji monet był kryzys podaży pieniądza. Tym samym, monety musiała dosięgnąć redukcja masy oraz wymiarów. Praktykowanym w Chinach rozwiązaniem było zmniejszenie już istniejących monet.

Monety zredukowane przez ich obcięcie z zewnątrz to Jianbianqian 剪邊錢 (ang. „chiselled” lub „clipped coins”) czy Jianlun 剪輪 (ang. „chiselled” lub „clipped disc”).

Ciekawszym sposobem radzenia sobie z tym zadaniem było rozcinanie monet półokrągłym dłutem, w wyniku czego powstawały dwie nowe, lżejsze monety. Jedna z wewnętrznej wyciętej części, oraz druga, z zewnętrznego odciętego pierścienia. Obie, będąc emisjami oficjalnymi, funkcjonowały jako monety o tej samej wartości. Zwiększało to w oczywisty sposób ilość pieniądza w obiegu.

Efekty takiego zabiegu to Zaoqian 鑿錢 oraz Yanhuanqian 綖環錢 .

Zaoqian 鑿錢 to moneta powstała z wewnętrznej części pierwotnej monety, po odrzuceniu odciętego zewnętrznego pierścienia.

Wang Mang, Huo Quan Zaoqian

Nie jest niekiedy łatwo odróżnić monety Zaoqian 鑿錢 od Jianbianqian 剪邊錢 . Te pierwsze posiadają zazwyczaj miseczkowaty kształt i ślady końca i początku dłuta jakie nadaje im sposób wycinania, natomiast drugie są zazwyczaj płaskie i posiadają chropowaty rant ze śladami przycinania.

Yanhuanqian 綖環錢 to z kolei moneta powstała z zewnętrznego pierścienia po odrzuceniu wyciętego wewnętrznego krążka. Tak jak Zaoqian 鑿錢 posiada zwykle kształt miseczki.

Wu Zhu Yanhuanqian

Istnieją dwie teorie co do tych monet. Jedna skłania się do tego, iż obie części rozciętej monety (i wewnętrzna, i zewnętrzna) szły do obiegu. Inna, iż nie było możliwe, aby w trakcie wycinania jednej, nie uszkodzić drugiej na tyle, by zamiast do obiegu, nie trafiła z powrotem do tygla, celem ponownego przetopienia.

Opisany sposób rozcinania praktykowano od czasów emisji monet Ban Liang 半兩 do końca Wschodniej Dynastii Han 東漢 (Wu Zhu 五銖) z emisjami Wang Manga włącznie (Da Quan Wu Shi 大泉五十 , Huo Quan 貨泉 , Bu Quan 布泉).

Obok oficjalnych zredukowanych monet funkcjonowały emisje prywatne, takie jak spiłowane z zewnątrz (rzadko wewnątrz) monety Mobianqian 磨邊錢 (ang. filed coins). Monety te zawsze miały płaski kształt. Zmniejszona w ten sposób moneta, upodobniwszy się do mniejszych i lżejszych zredukowanych oficjalnie monet, trafiała do obiegu, natomiast spiłowany kruszec stawał się zyskiem „producenta”.

Wang Mang, Huo Quan Mobianqian

Proceder taki można zauważyć na monetach Wu Zhu 五銖 Wschodniej Dynastii Han 東漢 jak również na monetach Da Quan Wu Shi 大泉五十 , Huo Quan 貨泉 oraz Bu Quan 布泉 dynastii Xin 新 (Wang Mang).

Spiłowane monety Mobianqian 磨邊錢 służyły również, jako monety wzorcowe, do odciskania ich w formach, w których odlewano zredukowane monety.

 

 

by ·2 komentarze

Chong Ning Tong Bao 崇 寧 通 寶

Nominał: 10 Wen

Dynastia: Północny Song 北宋 960-1127

Cesarz: Hui Zong  徽宗1101-1125

Era panowania: Chongning 崇寧 1102-1106

Data emisji: 1102-1106

Mennica: nieokreślona

Waga: 11,37g

Średnica: 35,10-35,30mm

Materiał: Brąz

Uwagi: pismo – shoujin 瘦金 – Wysmukły Złoty Styl (Slender Gold Script), odczyt zegarowy

Literatura: Hartill 16.399 (rzadkość 13), Schjöth 621, Jen 275

Awers (góra – prawo – dół – lewo): Chong 崇 Ning 寧 Tong 通 Bao 寶

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Emisja monet miała miejsce za czasów Hui Zonga 徽宗 (1101-1125), ósmego cesarza Północnej Dynastii Song, w trakcie drugiej z sześciu ery panowania Chongning 崇寧 (1102-1106). Kaligrafia w znakomitym, charakterystycznym Wysmukłym Złotym Stylu – shoujin 瘦金, autorstwa samego Hui Zonga, co stawia te monety wśród najpiękniejszych chińskich monet keszowych. Odczyt inskrypcji w kierunku ruchu wskazówek zegara.

Znaki wykonane w tym stylu shoujin 瘦金 znajdziemy jeszcze tylko na dwóch monetach tego władcy: Da Guan Tong Bao 大觀通寶 oraz Xuan He Tong Bao 宣和通寶. Poza tymi trzema typami monet, napisy w Wysmukłym Złotym Stylu nie pojawiają się na chińskich keszówkach. Występują również nominały 1 i 3 Wen, oraz monety odlewane w żelazie.

by ·0 Comments

Da Guan Tong Bao 大 觀 通 寶

Nominał: 1 Wen

Dynastia: Północny Song 北宋 960-1127

Cesarz: Hui Zong  徽宗1101-1125

Era panowania: Daguan 大觀 1107-1110

Data emisji: 1107-1110

Mennica: nieokreślona

Waga: 3,60g

Średnica: 25,10-25,30mm

Materiał: Brąz

Uwagi: pismo – shoujin 瘦金 – Wysmukły Złoty Styl (Slender Gold Script)

Literatura: Hartill 16.418 (rzadkość 15), Schjöth 629, Jen 278

Awers (góra – dół – prawo – lewo): Da 大 Guan 觀 Tong 通 Bao 寶

Rewers: czysty, bez znaków i napisów

Monety były emitowane za rządów ósmego cesarza Północnej Dynastii Song, Hui Zonga 徽宗 (1101-1125) , podczas jego trzeciej (z sześciu) ery panowania Daguan 大觀 (1107-1110). Znaki na awersie wykonane są w tzw. Wysmukłym Złotym Stylu – shoujin 瘦金. Jest to bardzo charakterystyczny, wyśmienity styl pisma, którego twórcą był sam cesarz, będący miłośnikiem malarstwa i kaligrafii. Monety te uznawane są za jedne z najpiękniejszych chińskich monet keszowych.

Inskrypcje w tym stylu pisma znalazły się poza Da Guan Tong Bao, jeszcze na dwóch monetach tego władcy: Chong Ning Tong Bao 崇寧通寶 i Xuan He Tong Bao 宣和通寶. W obiegu były również nominały 2, 3, 5 i 10 Wen, oraz monety odlewane w żelazie.

Chińczycy tworzyli amulety z awersami Da Guan Tong Bao z motywami symbolizującymi gwiazdy. Znak Da 大 oznacza „wielki”, natomiast Guan 觀 można przetłumaczyć jako „patrzeć”. Znaki te można znaleźć w wyrażeniach dotyczących astronomii czy astrologii, odnoszących się do patrzenia w niebo.

by ·0 Comments

Dao Guang Tong Bao   道 光 通 寶

Nominał: 10 Wen

Dynastia: Qing 清 1644-1911

Cesarz: Xuan Zong 宣宗 1821-1850

Era: Daoguang 道光 1821-1850

Data emisji: 1828 rok

Mennica: Aksu

Waga: 5,91g

Średnica: 26,15-26,56mm

Materiał: Miedź Cu

Uwagi: –

Literatura: Hartill 22.656 (rzadkość 14)

Awers (góra – dół – prawo – lewo): Dao 道 Guang 光 Tong 通 Bao 寶

Rewers (góra – dół – prawo – lewo): Ba Nian 八年 (rok ósmy), Shi 十 (10),  Aksu (turecki), Aksu (mandżurski)

 

Co generalnie rzadko się zdarza wśród chińskich monet keszowych, monety te posiadają dokładną roczną datę na rewersie. Były one emitowane w mennicy w Aksu we wschodnim Turkiestanie, w celu pokrycia wydatków na płacę dla armii, która stłumiła powstanie przeciwko rządowi Qing w Sinkiangu (Xinjiang) w 1828 roku (ósmy rok panowania cesarza Xuan Zonga). Monety nie odpowiadały wagą nominałowi, ważyły jedynie 1 qian i 5 fen (5,595g). W obiegu funkcjonowały jako monety o wartości dwóch keszy. Monety Sinkiangu były odlewane z praktycznie czystej miedzi, a nie jak pozostałe monety dynastii z mosiądzu. Ze względu na materiał, z którego zostały wykonane, nazywane są czerwonymi keszami (ang. red cash). Istnieją również monety tego typu o nominale 5 Wen, które z kolei funkcjonowały jako jednokeszówki.